استفتائات جدید

اشاره

- آیا بعد از رسیدن به میقات در مورد اشخاصی که از دخول به مسجد معذورند امکان نذر وجود دارد؟

بسمه تعالی

- احرام از خارج مسجد- دو طرف مسجد- کفایت می کند، و اللّه العالم.

اشاره

- مرد مسنّی که در قید حیات است و مستطیع بوده و قصد داشته برای حجه الاسلام خود کسی را نایب کند، حال اگر شخص دیگری که از این موضوع با اطلاع بوده و به حج رفته بوده بدون اطلاع آن مرد مستطیع به نیابت از او حج تمتع انجام دهد، آیا این نیابت، آن مرد را از حجه الاسلام بی نیاز می کند یا خیر؟

بسمه تعالی

- حجّ مزبور کفایت از حجه الاسلام نمی کند و در صورتی که عاجز از رفتن به حج بوده باشد باید شخصی را خودش برای انجام حج بفرستد ولو اجرتش را کسی دیگر بدهد، و اللّه العالم.

اشاره

- شخصی است که برای حج تمتع ثبت نام کرده ولی از نظر جسمی مشکل دارد، به گونه ای که قادر بر انجام اعمال نمی باشد، آیا ایشان می تواند فیش حجش را به کسی هبه کند، مشروط به اینکه از طرف ایشان حج بجا آورد؟ لطفا راهنمایی فرمایید.

بسمه تعالی

- چنانچه شخص استطاعت مالی دارد و از جهت راه هم تمکن دارد به حج برود، و فقط به جهت ناتوانی جسمی قادر به انجام حج نیست بنا بر احتیاط باید کسی را به نیابت از خود به حج بفرستد- ولو به اینکه فیش حج را به او هبه کند- تا از طرف او حج انجام دهد، و اللّه العالم.

اشاره

- جوان بالغ جاهل غیر مختون به زیارت کعبه معظمه رفته طواف حج و طواف عمره و طواف نساء و نماز و سایر اعمال را بجا آورده، بعد از مراجعت به وطن ملتفت شده

بسمه تعالی

- در فرض سؤال، حجّش باطل است و بعد از اختتان در صورتی که استطاعت داشت یا استطاعت پیدا کرد، در سال بعد یا سالهای دیگر به حج برود. و صغیر چنانچه بعد از بلوغ مستطیع شد به حج می رود و فرقی نیست که قبل از بلوغ به حج برود یا نرود و حجّش صحیح باشد یا باطل، و اللّه العالم.

اشاره

- کسی که مستطیع شده است و در سال استطاعت قبل از موسم مال را که توسط آن مستطیع شده هبه کند، یا شخص فوت کند، آیا حج ساقط می شود یا خیر؟

بسمه تعالی

- اگر در سال استطاعت و قبل از موسم مال مزبور را هبه کند حج بر او مستقر شده و باید به حج برود، و چنانچه در همان سال استطاعت قبل از موسم بمیرد حج بر ذمه اش نیست، و اللّه العالم.

اشاره

- با توجه به اینکه سه عمل حج باید در روز عید قربان انجام شود و از جهتی هم ترتیب بین آنها معتبر است، در صورتی که رمی جمره عقبه یا قربانی در روز عید مشکل شد، آیا بقیه اعمال مانند حلق یا تقصیر را باید در روز عید انجام دهد؟

بسمه تعالی

- عمدا نمی تواند تأخیر کند به طوری که ترتیب فوت شود. و اگر عمدا نبود و متمکّن از انجام رمی و قربانی نشد، حلق یا تقصیر را در روز عید انجام می دهد و اعمال مکه را بعد از رمی و قربانی باید بجا آورد، و اللّه العالم.

اشاره

- در مسلخ فعلی آیا قربانی مجزی است؟

بسمه تعالی

- بنا بر احتیاط در محلّی که اقرب به منی باشد ذبح کنند، و اللّه العالم.

اشاره

- کسی که از نظر مالی مستطیع بوده و برای حج ثبت نام کرده لیکن در سال جاری که زمان اعزام وی رسیده، پزشکی حج او را به دلیل بیماری و یا کهولت اذن نداده است، لطفا بفرمایید: آیا هنوز مستطیع است و حج بر وی واجب می باشد؟ آیا تا وقتی زنده هست می تواند نائب بگیرد؟

بسمه تعالی

- چنانچه شخص مزبور تمکّن از رفتن به حج- ولو از طریق آزاد- را دارد باید به استفتائات جدید، ص: 188

حج برود، و اگر به علت بیماری یا کهولت سن خودش نمی تواند به حج برود بنا بر احتیاط واجب باید کسی را بفرستد از طرف او حج انجام دهد، و اللّه العالم.

اشاره

- حاج یا معتمری که قبل از رسیدن به میقات لباسهای معمولی را عوض کرده و لباس احرام پوشیده و در میقات فقط نیّت می کند و تلبیه می گوید و لباسهای احرام را به قصد پوشیدن حرکت نمی دهد، آیا احرام او صحیح است؟

بسمه تعالی

- احرام او صحیح است و حرکت دادن لباسهای احرام لازم نیست، و اللّه العالم.

اشاره

- در موسم حج با در نظر گرفتن کثرت جمعیت و نبود ماشینهای روباز، سوار شدن ماشینهای روبسته در شب چه حکمی دارد؟ آیا موجب کفاره می شود یا نه؟ و آیا خدمه که بیشتر با این مسأله سر و کار دارند فرقی با دیگران دارند یا نه؟ و در صورت موجب کفاره شدن آیا حاجی می تواند در موقع بازگشت از سفر در محل قربانی کند یا نه؟

بسمه تعالی

- بنا بر احتیاط واجب در حال احرام در شب سوار ماشینهای سقف دار نشود، و در تعلق کفاره فرقی بین حال اختیار و اضطرار نیست، و می تواند کفاره زیر سایه رفتن را بعد از بازگشت در محل خودش ذبح کند و به فقراء مؤمنین صدقه بدهد، و اللّه العالم.

اشاره

- در احادیث آمده که سوره ای از قرآن وجود دارد که اگر آن را یک سال مرتب بخوانید، در عرض یک سال به خانه خدا مشرّف خواهید شد، می خواستم بپرسم آن سوره چه نام دارد؟

بسمه تعالی

- به حسب آنچه در بعضی از روایات آمده کسی که سوره نبأ (عمّ یتسائلون) را به مدت یک سال مداومت داشته باشد به این مقصود نایل می شود، و اللّه العالم.

اشاره

- فردی قبل از غروب آفتاب شب اول ماه به احرام عمره مفرده محرم شده و طبعا اعمال مکه را در ساعات اولیه ماه جدید انجام داده است، آیا این عمره به حساب کدام ماه لحاظ می شود؟ در همین صورت اگر بعد از غروب آفتاب محرم شد، چگونه محاسبه می شود؟

بسمه تعالی

- در فرض اول که شخص قبل از غروب آفتاب شب اول ماه محرم شده، عمره او از ماه سابق حساب می شود، و در فرض دوم که بعد از غروب آفتاب و شب اول ماه محرم استفتائات جدید، ص: 189

شده عمره او از ماه جدید حساب می شود، و اللّه العالم.

اشاره

- اگر زوج، زوجه عقد بسته خود را از رفتن به عمره منع کند، با توجه به این نکته که هنوز زوجه در خانه پدرش هست و نفقه خوار همسرش عرفا به حساب نمی آید؛ عازم سفر عمره گردید. آیا سفر زوجه سفر معصیت است یا نه؟ و آیا احرام او صحیح می باشد؟ به هر حال وظیفه حالیه زوجه چیست؟

بسمه تعالی

- در فرض سؤال که زوجه در فاصله بین عقد و زفاف که در خانه پدرش هست می خواهد به عمره برود، سفر او برای عمره مانعی ندارد و منع زوج نسبت به آن اثری ندارد، و اللّه العالم.

اشاره

- اخیرا بعضی از زائران ایران قرآن را در دست گرفته و در حال طواف مشغول قرائت قرآن می شوند تا حدّی که بعضا از حالت طواف غافل می شوند. آیا در این موارد نصّی و دستوری از ائمه دین وارد شده است؟ و آیا در چنین مواقع تلاوت قرآن بهتر است و یا دعا؟

بسمه تعالی

- افضل بودن قرائت قرآن در حال طواف مروی است هر چند در بعضی از روایات دعا و ذکر خداوند متعال هم در کنار قرائت قرآن ذکر شده است، و اللّه العالم.

اشاره

- محرم جهت اجتناب از گناه و فرار از کفاره سر خود را از شیشه اتومبیل بیرون می آورد، آیا استظلال حساب می شود؟

بسمه تعالی

- چنانچه محرم سوار ماشین مسقف شده باید کفاره بپردازد و مجرد بیرون کردن سر از شیشه ماشین اثری ندارد، و اللّه العالم.

اشاره

- استفاده از پتو که حاشیه آن را با دستگاه خیاطی کرده اند در حال احرام چطور است؟

آیا به پتوی مذکور مخیط گفته می شود؟

بسمه تعالی

- استفاده از پتوی مذکور در حال احرام مانعی ندارد، و اللّه العالم.

اشاره

- معذورین از رمی روز که در شب باید رمی کنند آیا شب یازدهم و یا شب دوازدهم می توانند همه را در یک شب انجام دهند یا خیر؟

بسمه تعالی

- کسانی که از رمی در روز معذور هستند باید رمی هر روز را در شب قبل از آن روز

استفتائات جدید، ص: 190

انجام دهند و تأخیر آن به شب بعد و نیز جلو انداختن آن از شب قبل جایز نیست، و اللّه العالم.

اشاره

- معذورین که طواف و سعی را بر وقوف مقدم می دارند تقدیم طواف نساء و نماز آن هم جایز است یا خیر؟

بسمه تعالی

- کسانی که از آمدن به مکه بعد از اعمال منی خوف بر نفس دارند یا از انجام طواف بعد از اعمال منی خوف بر نفس دارند آنها می توانند طواف نساء و نماز آن را هم مقدم کنند و نیز زنی که علم دارد بعد از اعمال منی نمی تواند در مکه بماند تا حیضش تمام شود و نائب هم نمی تواند بگیرد، احتیاط این است که طواف نساء و نماز آن را هم مقدم کند، و اللّه العالم.

اشاره

- برای رمی سه سنگ قادر است و نسبت به چهار سنگ دیگر عاجز است ابتداءا یا در اثناء باید برای کل نائب بگیرد یا برای بعضی؟

بسمه تعالی

- در فرض مزبور شخص به مقداری که خودش می تواند رمی می کند و شخص دیگری را نائب می گیرد تا کل رمی را انجام دهد و هفت سنگ از طرف او بیندازد، و اللّه العالم.

اشاره

- اگر ذبح قربانی در مکه جدید میسّر باشد جایز است یا در وادی محسّر که خارج از مکه است ذبح کنند؟

بسمه تعالی

- در صورتی که ذبح در منی ممکن نباشد ولو با تأخیر آن تا آخر ذی الحجه، و ذبح در وادی محسّر هم ممکن نباشد، باید در مکانی که عرفا اقرب الاماکن به منی حساب می شود ذبح نمود، و اللّه العالم.

اشاره

- لزوم ترتیب در اعمال منی مجرّد تکلیف است یا حکم دیگری هم هست؟

بسمه تعالی

- لزوم ترتیب در اعمال منی حکم وضعی هم هست لکن مخالفت با ترتیب اگر از روی جهل یا نسیان باشد ضرری ندارد، و اللّه العالم.

اشاره

- کسی که بعد از احرام سوار ماشین سر پوشیده شد و کفاره قربانی به ذمه اش آمد، و لکن برای کفاره قربانی استطاعت مالی ندارد، در این صورت وظیفه چیست؟

بسمه تعالی

- در فرض مزبور هر وقت متمکن شد باید کفاره بدهد، و اللّه العالم.

اشاره

- نصف شب را در بیتوته در منی و در احیاء به عبادت در مکه بدل از بیتوته در منی را بیان نمایید؟

بسمه تعالی

- بدل بیتوته در منی عبادت در مکه در تمام شب است، و نصف شب در مبیت در منی تا طلوع فجر حساب می شود، و اللّه العالم.

اشاره

- در قربانی کفاره حج آیا شرایط قربانی حج تمتع شرط است یا مجرد ذبح یک قربانی کفایت می کند؟

بسمه تعالی

- در کفاره حج شرایط قربانی حج معتبر نیست و رعایت آن شرایط لازم نیست، و اللّه العالم.

اشاره

- طواف عمره را بجا آورده و در اثر خستگی و غفلت و یا اهمیت ندادن به نماز طواف نماز نخوانده و سعی کرده و تقصیر نموده، در این حال تکلیف چیست؟

بسمه تعالی

- چنانچه از روی جهل یا نسیان نماز طواف را ترک کرده، در فرض سؤال فقط نماز طواف را بجا می آورد و چنانچه در اثر خستگی یا اهمیت ندادن نماز طواف را نخوانده، باید اعمال را از طواف تا آخر اعاده کند، و اللّه العالم.

اشاره

- مستحاضه قبل از انجام غسل می تواند وارد مسجد الحرام شود یا نه؟

بسمه تعالی

- احتیاط مستحب این است که بعد از انجام غسل برای طواف وارد مسجد الحرام شود، و اللّه العالم.

اشاره

- شخصی خانه خود را فروخت و موسم حج فرا رسید، آیا حج بر او واجب می شود یا خیر؟

بسمه تعالی

- چنانچه احتیاج به خانه دارد و نداشتن آن برای او حرجی است، در این صورت حج بر او واجب نیست، و اللّه العالم.

اشاره

- کسی که حجّ نیابتی انجام می دهد و در مکه معظمه ملتفت می شود که انجام رمی جمرات یا طواف نساء بواسطه پیری یا مریض بودن مشکل می باشد، آیا دیگری را می تواند وکیل نماید؟

بسمه تعالی

- چنانچه از ابتدا و قبل از نائب شدن معذور نبوده بعد از آن معذور شده می تواند کسی را نایب بگیرد که رمی جمرات یا طواف را انجام دهد، و اللّه العالم.

اشاره

- در رمی جمرات در آن ازدحامی که بعضا خیلی سخت و دشوار می شود که انسان یقین به اصابت سنگریزه نماید وظیفه چیست؟

بسمه تعالی

- باید به مقداری سنگریزه بیندازد که یقین نماید هفت تا از آنها به جمره اصابت نموده است، و اللّه العالم.

اشاره

- در سال جاری گوشت قربانی را ذخیره و به کشورهای فقیر در سال بعد می دهند. آیا کفایت از سهم فقیر مؤمن می کند؟

بسمه تعالی

- چنانچه شخص احراز نکند که گوشت قربانی او به فقیر مؤمن می رسد، احتیاط این است که از فقیر مؤمن قبل از ذبح وکالت بگیرد تا از طرف او اخذ کرده و بعد از آن اعراض کند، و اللّه العالم.

اشاره

- در اثناء طواف مردّد می شود که از حدّ مطاف خارج شده یا نه. آیا لازم است مقدار مردّد را تدارک کند یا نه؟

بسمه تعالی

- چنانچه قبلا در حدّ مطاف بوده به شکّش اعتنا نمی کند، و اللّه العالم.

اشاره

- زنی که از رمی عاجز است و باید نائب بگیرد آیا می تواند زن را نائب خود قرار دهد یا باید نائب مرد باشد؟

بسمه تعالی

- می تواند زن را نائب خود قرار دهد که از طرف او رمی کند، و اللّه العالم.

اشاره

- اگر زنی هنگام طواف قبل از رسیدن به دور چهارم حائض شود با اینکه عادت او هفت روز است، وظیفه او چیست؟ و چه موقع طواف را انجام دهد؟ و اگر بعد از دور چهارم باشد تکلیف چیست؟

بسمه تعالی

- در هر دو صورت باید بعد از پاک شدن از حیض یک طواف کامل به قصد اعم از تمام و اتمام انجام دهد، البته این در صورتی است که وقت برای این کار باشد، و الّا اگر در طواف عمره تمتع حائض شد و وقت برای تدارک نباشد با همان حال حیض سعی و تقصیر می کند و محرم به احرام حج می شود و بعد از برگشت از منی و قبل از انجام طواف حج،

طواف عمره و نماز آن را قضا می کند، و اللّه العالم.

اشاره

- شخص هنگام ثبت نام مستطیع بوده ولی حالا که اسم او درآمده مقروض است و نیاز به پول دارد، آیا حج بر او واجب است یا خیر؟

بسمه تعالی

- چنانچه در آن زمان تمکّن از رفتن به حج ولو از طریق آزاد را داشت حج بر او مستقر شده و به هر نحو ممکن- در صورتی که حرجی نباشد باید به حج برود- و لو با قرض گرفتن باشد، و اللّه العالم.

اشاره

- شخصی هنگام استطاعت ثبت نام کرده (استطاعت پول) ولی حالا که اسم او در آمده نیاز به خانه دارد و فرزندش به او اصرار می کند که من زن می خواهم و الّا در حرام می افتم. آیا باید به حج برود یا نه؟

بسمه تعالی

- چنانچه در آن زمان تمکّن از رفتن به حج ولو از طریق آزاد را داشت حج بر او مستقر شده و باید به حج برود- مگر اینکه از رفتن به حج به حرج بیفتد- و اگر در آن زمان تمکّن از رفتن به حج را نداشت چنانچه از نداشتن خانه در حرج است، حج بر او واجب نیست و اصرار فرزند به ازدواج تأثیری در حکم ندارد، و اللّه العالم.

اشاره

- شخصی محرم به احرام عمره تمتع وارد مکه می شود و طواف عمره تمتع را انجام می دهد بدون خواندن نماز، چون به دل او نچسبیده مجددا طواف را تکرار و بعد نماز طواف را می خواند و اعمال بعدی را انجام می دهد، چه صورت دارد؟ و اگر بعد از انجام طواف شک در صحت طواف نمود و بدون خواندن نماز طواف مجددا تکرار نمود و بعد نماز را انجام داد، حکم او چیست؟

بسمه تعالی

- چنانچه از اعمال حج فارغ شده با فرض احتمال خلل در طواف اول حج او مجزی است، و اللّه العالم.

اشاره

- شخصی در زمانی که بدهکاری زیادی به بانکها و یا اشخاص داشته به مکه مشرّف شده و مستطیع نیست، آیا حج او از حجه الاسلام مجزی است است یا باید دوباره حج انجام دهد؟

بسمه تعالی

- اگر بعدا مستطیع شد بنا بر احتیاط حج را اعاده کند، و اللّه العالم.

اشاره

- حکم طلبه ای که نیاز به شهریه داشته به حج مشرّف شده و با توجه به نظر بعضی از مراجع محترم در صورت نیاز به شهریه این شخص را مستطیع از حیث رجوع به کفایت نمی دانستند در حج خود قصد امر اعم از وجوب و استحباب نموده و اکنون بی نیاز و مستغنی از شهریه می باشد و حالا در صورت تشرّف، نیّت او چه باید باشد؟

بسمه تعالی

- در فرض سؤال، هرچند حجّی که شخص انجام داده مجزی از حجه الاسلام است و نیاز به شهریه داشتن مانع از استطاعت نیست، لکن اگر بخواهد به احتیاط عمل کند حجّی را که بعد از استغناء از شهریه انجام می دهد به قصد وظیفه فعلیّه و به نیّت اعم از وجوب و استحباب انجام دهد، و اللّه العالم.

اشاره

- رفتن بعضی از افراد به حج با پول بیت المال و یا از طرف اداره در صورتی که باعث تبعیض بین دیگران می شود چه حکمی دارد؟ و آیا آن حج مقبول واقع می شود یا خیر؟

بسمه تعالی

- چنانچه برای اعزام اشخاص به حج قرعه بیندازند مانعی ندارد، و اللّه العالم.

اشاره

- کسانی که هر سال به حج مشرّف می شوند مثل کسانی که کاروان دار یا مسئولیتی دارند، آیا فقط برای همان دفعه اول اعمال حج را انجام می دهند یا هر دفعه ای به حج مشرّف می شوند باید این اعمال را انجام دهند تا مورد قبول واقع شود؟

بسمه تعالی

- چنانچه حجه الاسلام را انجام داده اند می توانند در سالهای بعد حجّ استحبابی یا فقط عمره مفرده انجام دهند، و اللّه العالم.

اشاره

- پدر اینجانب جانباز 70% جنگ تحمیلی می باشد، ایشان از طرف بنیاد جانبازان امسال برای حجّ تمتع در نظر گرفته شده است و این در حالی است که اگر امسال نرود نوبت و سهمیه ایشان باطل می شود و دیگر هیچ وقت نمی تواند برود. ایشان حدودا 5/ 1 میلیون تومان قرض به مردم دارد اگر نتواند قرضهای خود را پرداخت نماید و حلالیت بگیرد با توجه به مطلب بالا، وظیفه او چیست؟

بسمه تعالی

- چنانچه بنیاد مخارج سفر را می دهد باید حج را انجام بدهد، و اگر خرج سفر یا بعضی از آن را خودش باید بپردازد و فعلا آن مخارج را ندارد، حج بر او واجب نمی شود،

استفتائات جدید، ص: 195

و اللّه العالم.

اشاره

- زنی در شوط ششم سعی حالش خراب شده و جهت ادامه معالجه به ایران اعزام شده، تکلیف او در فرض مذکور چیست؟

بسمه تعالی

- با فرض انقضاء وقت عمره تمتع، عمره اش باطل است، و بنابر اظهر از احرام خارج شده است، و اللّه العالم.

اشاره

- اگر احرام حج را فراموش کرد و متذکّر نشد مگر بعد از اعمال منی و قبل از اعمال خمسه مکّه تکلیف چیست؟ اگر به همین حال باقی اعمال را انجام دهد حج مجزی است یا خیر؟ حکم آن را بیان نمایید.

بسمه تعالی

- حج مجزی است ولی بنا بر احتیاط اگر شخص در فرض مزبور نائب از دیگری و اجیر باشد در اجرت به نسبت ترک احرام حج با مستأجر مصالحه نماید، و اللّه العالم.

اشاره

- پسر 12 ساله ای را محرم کرده اند به احرام حج و برای رعایت حالش شب مشعر او را از عرفات با ماشین بانوان و ضعفا فرستاده اند و در تمام شب خواب بوده و پس از منقضی شدن وقت وقوف اضطراری مشعر متوجه مسأله شده اند، آیا مجرد عبور از مشعر الحرام کفایت از وقوف می کند یا خیر؟ و بر فرض ثانی آیا وقوف اختیاری عرفه تنها کفایت نمی کند؟ و در هر حال حج را با این نحو به اتمام رسانده چه تکلیفی بر این صبّی ممیّز است؟ و آیا تکلیفی بر ولی وجود دارد؟

بسمه تعالی

- اگر قبل از خواب قصد وقوف مشعر را داشته، مجزی است، و گرنه وظیفه اتیان به عمره مفرده بوده، و در فرض مزبور که طفل عدول به عمره مفرده نکرده و ماه ذی حجه گذشته چیزی بر او نیست، و اللّه العالم.

اشاره

- قرشیّه و غیر قرشیّه بعد از پنجاه سال تا شصت سال احتیاط باید کند به جمع بین حائض و اعمال مستحاضه، در طواف وظیفه او چیست؟

بسمه تعالی

- به مقدار لازم برای طواف و نماز آن داخل مسجد شود و برای آن نائب هم بگیرد و در فرض امکان تأخیر باید اعمال را تأخیر بیاندازد و اگر در طواف عمره تمتع باشد چنانچه در هنگام احرام بستن اینگونه باشد و تا آخر وقت ادامه پیدا کند طواف و نماز

استفتائات جدید، ص: 196

و سعی و تقصیر را رجاء بجا آورد و به کیفیت حج تمتع رجاء محرم شود و اعمال حج را به نیّت ما فی الذمّه بجا آورد و قبل از طواف حج احتیاطا طواف و نماز طواف عمره را اعاده کند و پس از اعمال حج احتیاطا عمره مفرده بجا آورد، و چنانچه پس از احرام خون دیده طواف و نماز عمره را رجاء بجا آورد و قبل از طواف حج تمتع طواف و نماز آن را احتیاطا اعاده کند، و اللّه العالم.

اشاره

- نائب بعد از اعمال منی و قبل از اعمال مکّه سکته کرد و فوت کرد، در فرض مزبور حج مجزی است یا خیر؟

بسمه تعالی

- حج مجزی است، و اللّه العالم.

اشاره

- پدری فرزند خود را در حال طواف بغل کرده است، آیا پدر می تواند ضمن طواف دادن به طفل خود نیز نیّت طواف کند؟

بسمه تعالی

- مانعی ندارد، و اللّه العالم.

اشاره

- شخصی با فرزندان به زیارت عتبات مقدسه می رود و خرج برابر با حج می شود، آیا حج بر او واجب است؟

بسمه تعالی

- اگر آن مقدار مال کافی برای حج بود و با رفتن حج زندگی را می تواند پس از آن بگرداند و حج رفتن در همان سال برای وی یا در سالهای گذشته ممکن بوده، حج بر وی واجب است، و اللّه العالم.

اشاره

- چرا اگر نماز طواف باطل بود زن بر شوهر خود حرام است؟

بسمه تعالی

- به جهت اینکه با باطل شدن نماز طواف، طواف هم اشکال پیدا می کند، البته اگر از روی جهل و به اعتقاد صحت نمازش را غلط خوانده نمازش صحیح است، و اگر متمکّن از خواندن به صورت صحیح نباشد به مقداری که خودش می تواند نماز را می خواند و احتیاطا نائب هم می گیرد، و اللّه العالم.

اشاره

- شرکتی شخصی را با تمام مخارج به حج می برد، آیا مجزی از حجه الاسلام است؟

بسمه تعالی

- چنانچه با تکفّل سایر مصارف لازم در حج به حج ببرند حجه الاسلام می باشد، و اللّه العالم.

اشاره

- مهریه ام مرا به استطاعت می رساند یعنی اگر در دست خودم بود قطعا حج بر من واجب بود ولی هنوز که شوهرم نداده، آیا واجب است طلب کنم و به حج روم یا خیر؟

بسمه تعالی

- اگر شوهرتان متمکّن از اداء مهریه است، و مطالبه آن برای شما موجب مشکل غیر قابل تحملی نیست، و با مطالبه او مهریه را اداء خواهد کرد، و با گرفتن آن در همان سال می توانید حج بروید مستطیع هستید، و اللّه العالم.